«Συναντώντας» τη συγγραφέα Σούλα Ροδοπούλου
της Πάτρας Μαυρίδου (Γ3)
Ευχαριστώ, εκ μέρους της συντακτικής ομάδας και των συντονιστριών καθηγητριών, την κ. Ροδοπούλου για τη συνέντευξη που μου παραχώρησε, ύστερα από σχετική πρόταση, με σκοπό τη δημοσιοποίησή της στην εφημερίδα μας. Λόγω απόστασης, καθώς η κ. Ροδοπούλου μένει στην Αθήνα, οι ερωτήσεις της συνέντευξης στάλθηκαν με e-mail.
«Γεια σας κ.Ροδοπούλου,
με λένε Πάτρα Μαυρίδου, είμαι μαθήτρια της Γ΄ τάξης και πηγαίνω στο 5ο Γυμνάσιο Νεάπολης Θεσσαλονίκης. Διάβασα το βιβλίο σας με τίτλο: «Ο Λεωνίδας, η Λήδα και ο πράσινος παπαγάλος» και θα ήθελα να σας κάνω μερικές ερωτήσεις.
Γεια σου Πάτρα,
Σε χαιρετώ και σου εύχομαι τα καλύτερα στη ζωή σου. Μακάρι να συνεχίσεις το διάβασμα μεγαλώνοντας. Για μένα ένα βιβλίο ήταν κάτι το πολύτιμο στην παιδική μου ηλικία. Και τώρα δεν βλέπω την ώρα να διαβάσω, όση δουλειά κι αν έχω.
Κυρία Ροδοπούλου, πού γεννηθήκατε;
Γεννήθηκα, Πάτρα μου, σε ένα πολύ όμορφο κεφαλοχώρι το Βραχάτι Κορινθίας. Πνιγμένο στ? αμπέλια και στις λεμονοπορτοκαλιές. Στα περιβόλια και στους κήπους. Τώρα έμειναν λίγα. Μια πανέμορφη παραλία πλένει τα πόδια του.
Διαβάζατε λογοτεχνία στο σχολείο;
Στο σχολείο μας δεν διάβαζαν λογοτεχνία, γιατί οι δάσκαλοι είχαν πολλά παιδιά. Πενήντα έως εκατό η κάθε τάξη, να μην σου πω και έως εκατόν είκοσι. Πού να προλάβουν οι καημένοι. Στο σπίτι μας, όλοι διαβάζαμε. Είχα δυο πολύ μεγαλύτερα αδέλφια. Οι γονείς μου μ? έγραψαν σ? ένα θαυμάσιο περιοδικό που λεγόταν: «Το Ελληνόπουλο ? Ο θησαυρός των παιδιών». Το περίμενα με λαχτάρα κάθε Σάββατο. Αργότερα διάβαζα στους μαθητές μου τις ωραίες ιστορίες του.
Πότε αρχίσατε να γράφετε βιβλία;
Άρχισα να γράφω από οχτώ χρονών. Αιτία στάθηκε ο θάνατος του Κωστή Παλαμά. Μεγάλος μας ποιητής. Πένθησε όλη η Ελλάδα. Μου έκανε τρομερή εντύπωση! Ήθελα κι εγώ να γίνω σπουδαία και να πενθήσει για μένα όλη η Ελλάδα. Ό,τι έγραφα τα έκρυβα σε ένα συρτάρι. Ιστορίες για ζώα, πουλιά, λουλούδια, για τη γειτονιά και όσα συνέβαιναν απ? τη Γερμανική Κατοχή. Πολύ αργότερα, άρχισα να τα δημοσιεύω.
Στο βιβλίο που διάβασα τα γεγονότα είναι πραγματικά ή φανταστικά;
Στα βιβλία μου πάντα ξεκινώ από πραγματικά γεγονότα. Όλοι οι συγγραφείς το ίδιο κάνουν. Προσθέτω κανένα πρόσωπο λίγο φανταστικό ή κάποιο γεγονός.
Έρχομαι στο βιβλίο μου: «Ο Λεωνίδας, η Λήδα και ο πράσινος παπαγάλος». Ο Λεωνίδας είναι ο μικρός μου γιος, που τώρα είναι πολύ μεγάλος και δυνατός. Ο άντρας μου, η μάνα μου, ο άλλος μου γιος, όλοι αγαπάμε πολύ τα ζώα. Ο πράσινος παπαγάλος ήταν του γείτονα. Η Λήδα ήταν μια αγαπημένη μου γάτα που είχε σύντροφό της τον Άδωνη. Η Λήδα πραγματικά έκανε όσα ιστορώ. Κόρη βέβαια δεν έχω. Στην πολυκατοικία μας δεν έχουμε επικοινωνία κι αυτό με πειράζει. Γράφω για καταστάσεις που ήθελα να υπάρχουν αλλά...
Πώς γίνεται κανείς συγγραφέας;
Οι άνθρωποι γεννιούνται με κάποιο ταλέντο που το καλλιεργούν. Ο συγγραφέας πρέπει πάντα να διαβάζει, να μαθαίνει.
Εσείς γιατί γράφετε, και μάλιστα για παιδιά και όχι για μεγάλους;
Δεν γράφω, Πάτρα μου, για παιδιά μόνο. Τα περισσότερα βιβλία μου είναι για εφήβους και μεγάλους. Δεκατέσσερα τον αριθμό. Τα παιδικά δέκα.
Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο σας;
Το τελευταίο μου βιβλίο είναι: «Οι Άσημες και οι Ταπεινές του ?21». Γράφοντας για τις απλές γυναίκες, που ήταν πάρα πολλές, που θυσιάστηκαν και δεν τις αναφέρει η επίσημη ιστορία. Χάθηκαν δεκαπλάσιες γυναίκες και παιδιά στον αγώνα. Μάτωσε η Ελλάδα απ? τη μια άκρη ως την άλλη. Οι Έλληνες επαναστάτησαν 61 φορές από το 1453 ως το 1808. Το 1821 ήταν η 62η.
Τι θα συμβουλεύατε ένα παιδί που θέλει να γίνει συγγραφέας.
Πάτρα μου, ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ, ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ, ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ...
Κυρία Ροδοπούλου, υπηρετήσατε την εκπαίδευση σε όλη σας την πορεία. Ήσασταν δασκάλα, Σχολική Σύμβουλος, Ειδική παιδαγωγός. Ποια είναι η γνώμη σας για τη σημερινή κατάσταση στην εκπαίδευση;
Στην εκπαίδευση πάντα είχαμε προβλήματα, αλλά τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν. Δεν υπάρχουν οι εκπαιδευτικοί που πρέπει στα σχολεία. Είναι πολύ λιγότεροι κι εργάζονται με άσχημες συνθήκες. Φίλοι μου διευθυντές, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας κοντεύουν να τρελαθούν. Όσοι διδάσκουν δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό. Σ? όλη την εκπαίδευση υπάρχουν εργατικοί και αφοσιωμένοι δάσκαλοι όλων των βαθμίδων. Είμαι κοντά σ? όλους, όσους αγωνίζονται. Δεν πρέπει να το βάλουμε κάτω. Η πατρίδα μας έχει ζήσει τέτοια σκαμπανεβάσματα πολλές φορές.
Αν και η σύγχρονη τεχνολογία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, απομακρύνουν τους νέους ανθρώπους από το βιβλίο, εντούτοις έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει αυξανόμενη τάση προς το βιβλίο. Τι έχουμε να κερδίσουμε εμείς τα παιδιά από αυτό;
Δε συγκρίνεται η αίσθηση του βιβλίου στα χέρια σου. Για κάθε βιβλίο που κρατώ, νιώθω απέραντη ευχαρίστηση. Όταν είναι καινούριο το χαϊδεύω το μυρίζω, το φιλώ και δε βλέπω την ώρα να καθίσω να το διαβάσω. Όσο πιο χοντρό είναι, τόσο εκστασιάζομαι. Χώνομαι μέσα στις σελίδες του. Έχει άλλη χάρη το βιβλίο κι άλλη η ψυχρή ανάγνωση απ? το λάπτοπ. Όμως κι εγώ αναγκάστηκα να περάσω ένα βιβλίο μου στο διαδίκτυο. Το «Ανεβαίνοντας ψηλά ? Καλάβρυτα», γιατί οι εκδότες ζητούν πολλά λεφτά. Μόνο τελευταία έγινε ένα θαύμα. Με πήρε ένας παλιός μου εκδότης και μου ζήτησε ένα ανέκδοτο βιβλίο: «Το χρώμα του πάθους ? Απελλής». Πολύ ωραία έκδοση έκανε. Αγγελάκης λέγεται. Δεν πλήρωσα ούτε ένα ευρώ. Μόνο καμιά δεκαριά συγγραφείς στους 2000 δεν πληρώνουν τα βιβλία τους, αφού έγιναν γνωστοί λόγω των κομμάτων ή δημοσιογραφικών μέσων.
Μπορείτε να μας περιγράψετε ένα επεισόδιο από τη σχολική σας παρουσία, που θα θυμάστε για πάντα;
Τα περισσότερα που έχω ζήσει ως δασκάλα και σύμβουλος έχουν περάσει στα βιβλία μου. Και σ? αυτό που είναι στο διαδίκτυο. Ένα όμως είναι χαραγμένο στη μνήμη μου, πολύ βαθιά, ούτε το αλτσχάιμερ δεν πρόκειται να το σβήσει. Είμαι στην Πετρούπολη, όπου πρωτοδίδαξα εικοσάχρονη. Μου έδωσαν μια Ε΄ τάξη με 120 παιδιά. Ήταν κανονικοί μαθητές κι άλλοι που είχαν μείνει μία και δύο φορές στην ίδια τάξη. Για να τους ηρεμήσω, άρχισα να τους διαβάζω, πριν σχολάσουν, για είκοσι λεπτά, ένα μυθιστόρημα, που λεγόταν: «Χωρίς Οικογένεια». Τους άρεσε πάρα πολύ. Ένα κοριτσάκι που ήταν κανονικά στην Ε΄ τάξη, μικροκαμωμένο και γλυκό καθόταν στο πρώτο θρανίο. Μια μέρα χρειάστηκε να πάει στο ΙΚΑ. Αργούσε να περάσει για εξέταση. Όσο έβλεπε πως πλησίαζε η ώρα να διαβάσω, τόσο παρακαλούσε τη μητέρα της να φύγουν. Οι μαθητές μου ετοιμάστηκαν να με ακούσουν. Η πόρτα βρόντηξε κι άνοιξε με ορμή. Ξαφνιασμένοι γυρίσαμε τα κεφάλια. Ήταν η μικρή, που ρωτούσε ανήσυχη: «Κυρία, μήπως το διαβάσατε;», «Όχι, γλυκιά μου». Αναστέναξε με ανακούφιση. Κάθισε και σταύρωσε τα χεράκια της, που θύμιζαν περιστέρια που ξεκουράζονταν. Βούρκωσα. Και τώρα βουρκώνω, που σας το γράφω. Δεν ξέχασα ποτέ το κοριτσάκι μου. Τώρα θα είναι 68 χρονών.
Εξακολουθείτε ακόμη και σήμερα να έχετε σχέσεις με τους παλιούς σας μαθητές; Τους καλείτε σε συγκεντρώσεις στο σπίτι σας; Γνωρίζετε τα πάντα γι? αυτούς και αγωνιάτε; Πείτε μας, τι είναι αυτό που πρέπει να χαρακτηρίζει τη σχέη δασκάλου ? μαθητή;
Δεν έπαψα ποτέ να έχω επαφές με τους μαθητές μου. Νιώθω απέραντη χαρά, όταν επικοινωνούμε και ανταμώνουμε. Νοιάζομαι και για τα παιδιά τους. Τελευταία καταχάρηκα, όταν με βρήκαν μαθητές μου απ? την Εράσμειο Ελληνογερμανική Σχολή. Με τους μόνους που είχαμε χαθεί. Με αγκαλιάζουν και με λένε «το κοριτσάκι τους» και με πιάνουν τα γέλια. Απ? τη Σχολή αυτή με είχε απολύσει η Χούντα «ως μη εθνικόφρονα». Το κλάμα που έριξα δεν περιγράφεται! Και τα παιδιά στεναχωρήθηκαν πολύ. Μια μαθήτριά μου λιποθύμησε. Στο παρελθόν με πολλούς μαθητές μου είχα επαφή. Με τα χρόνια λιγοστεύουν. Μερικοί έφυγαν στο εξωτερικό. Πάντα νοιάζομαι γι? αυτούς, όπως και για τα δικά μου παιδιά. Είναι κι αυτοί παιδιά μου, όπως και τα παιδιά τους, τα εγγόνια μου. Όταν έχουν προβλήματα με παίρνουν τηλέφωνο, για να βρούμε λύσεις.
Εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης ακούμε συνεχώς από μεγαλύτερους ότι είναι μάταιο και ανώφελο να σπουδάσουμε και να μορφωθούμε. Υπάρχει αλήθεια σ? αυτήν την άποψη;
Να μην ακούτε κουβέντες για ματαιότητα των σπουδών. Αλίμονο! Η μόρφωση είναι ατίμητο κεφάλαιο. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι, μάθαιναν στα παιδιά τους και ένα πρακτικό επάγγελμα. Μακάρι να μπορούσαμε κι εμείς να το κάνουμε. Ο γαμπρός μου γιατρός ήταν, αλλά ήξερε να φτιάχνει κάθε ηλεκτρική βλάβη, όπως και υδραυλική. Μόρφωση και πάλι μόρφωση. Κι ο τελευταίος πολίτης της χώρας να κρατεί στα χέρια του πάντα ένα βιβλίο κι ένα δίπλωμα ανώτερης ή τεχνικής σχολής.
Είναι γνωστή η αγάπη σας για την Αρχαία Ελλάδα. Εξακολουθείτε να ερευνάτε αυτήν την περίοδο για την κληρονομιά μας. Γιατί πρέπει να νιώθουμε περήφανοι για την ιστορία μας; Σε τι θα μας ωφελήσει σήμερα και στην πορεία μας για το μέλλον;
Η αρχαία Ελλάδα είναι στη ζωή μας. Τα ήθη, τα έθιμά μας, η παράδοση, τα πανηγύρια μας, η νοοτροπία μας, οι αξίες μας ακουμπούν σ? αυτήν. Είμαστε μια συνέχεια που δεν έχει διακοπεί. Ακόμη και στα ελαττώματά μας. Παίρνουμε διδάγματα και συνεχίζουμε. Μη νομίζετε πως και η σημερινή Ελλάδα δεν έχει προσφέρει σπουδαία πράγματα διεθνώς. Ο 20ος αιώνας υπήρξε εξαιρετικά σημαντικός. Έβγαλε εξαιρετικούς συγγραφείς και ποιητές. Ρίτσος, Σεφέρης, Ελύτης, Καβάφης, Βρεττάκος, Παλαμάς, Σικελιανός, Καζαντζάκης. Με διεθνή αναγνώριση. Στη μουσική: Σκαλκώτας, Μητρόπουλος, Θεοδωράκης, Χατζηδάκις κ.ά. Καταπληκτικούς κλασικούς τραγουδιστές: Μαρία Κάλλας, Νίκος Μοσχονάς, Τζον Μοδινός, Αγνή Μπάλτσα? Τραγουδοποιούς: Σαββόπουλος, Λοΐζος, Τσιτσάνης? Φοβερούς επιστήμονες. Είμαι περήφανη που γεννήθηκα στον 20ο αιώνα. Θα ήθελα κόλλες χαρτιού για να γράψω τις επιτυχίες μας.
Πιστεύετε πως είναι σημαντικό ένα παιδί να παίρνει μέρος σε δραστηριότητες του σχολείου, όπως πολιτιστικά προγράμματα, εφημερίδα του σχολείου κ.ά;
Και βέβαια ο κάθε μαθητής πρέπει να ενεργοποιείται στα πολιτιστικά δρώμενα. Ο πολιτισμός κάνει καλύτερο τον άνθρωπο. Η ποιότητα της ζωής μας αποκτά αξία. Μαθαίνει να μετέχει.
Εύχομαι τα καλύτερα σε όλους σας. Ευχαριστώ πολύ, που μου δώσατε την ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σας.
Με όλη μου την αγάπη,
Σούλα Ροδοπούλου»
Την ευχαριστούμε για μία ακόμη φορά για τον πολύτιμο χρόνο που μας αφιέρωσε.
Βιογραφικό σημείωμα
Η Σούλα Ροδοπούλου γεννήθηκε στο Βραχάτι Κορινθίας. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ψυχικού, μετεκπαιδεύτηκε στα παιδιά με πρόβλημα ακοής και διορίστηκε στη δημόσια εκπαίδευση. Στα γράμματα εμφανίστηκε από νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας κείμενα σε περιοδικά και εφημερίδες. Έχει γράψει διηγήματα, μυθιστορήματα και βιβλία για παιδιά.
(http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=462&t=3824)
ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥΣ
1. «Μικρές Ιστορίες». Διηγήματα.
2. «Ανήσυχες μέρες». Μυθιστόρημα ? ντοκουμέντο.
3. «Δύσκολοι καιροί». Μυθιστορηματικό χρονικό.
4. «Μυρσίνη». Διηγήματα.
5. «Η συμφωνία της σιωπής». Μυθιστορηματικό χρονικό.
6. «Εκείνοι τότε». Μυθιστόρημα.
7. «Με τόλμη». Μονογραφίες ξεχωριστών γυναικών.
8. «Στην καρδιά της Μεγάλης Ελλάδας». Διηγήματα.
9. «Άκουσέ με παλικάρι μου». Νεανικό μυθιστόρημα.
10. «Εσύ, εγώ κι ο πέτρινος κόσμος μας». Ερωτικό μυθιστόρημα.
11. «Σε φιλώ, η μάνα σου Σιμέλα»
ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ
1. «Τα σαράντα κόσκινα». Ιστορικό μυθιστόρημα.
2. «Ο Κωνσταντής και το περιστέρι».
3. «Με τους γλάρους». Ταξιδιωτικό μυθιστόρημα.
4. «Αγαπημένε μου δάσκαλε δεν ξεχνώ». Μυθιστόρημα.
5. «Καλώς τα Ελληνάκια». Μυθιστόρημα.
6. «Η Οδύσσεια».
7. «Πυθαγόρας». Βιογραφία.
8. «Ιπποκράτης». Βιογραφία.
9. «Διογένης». Βιογραφία.
10. «Ο Λεωνίδας, η Λήδα κι ο πράσινος παπαγάλος».