«Τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί να τη φυλάμε κι όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς "εγώ"; όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει "εγώ". Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λέμε "εμείς". Είμαστε στο "εμείς" κι όχι στο "εγώ"».

«Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο ατόφια  φαίνονταν οι φλέβες· τόση εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρον, τα 'χαν πάρη κάτι στρατιώτες και εις τ' Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων· χίλια τάλλαρα γύρευαν. Άντεσε κι εγώ εκεί, πέρναγα· πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα· «Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτήτε να βγουν από την πατρίδα μας. Δι' αυτά πολεμήσαμεν».

(Γιάννης Μακρυγιάννης Απομνημονεύματα, από το  Σπουδαστήριο του Νέου Ελληνισμού, http://www.snhell.gr/testimonies/writer.asp?id=102)

Με αφορμή την ανάγνωση των παραπάνω αποσπασμάτων από το έργο του Γιάννη Μακρυγιάννη κατέληξα για μία ακόμη φορά στη διαπίστωση ότι ο αγώνας για την υπεράσπιση και την ανάδειξη αξιών οδηγούν τον άνθρωπο σε ένα υψηλότατο ηθικό επίπεδο, καθώς αγωνίζεται με αλτρουισμό και ανιδιοτέλεια για το καλό της κοινωνίας.

     Ειδικότερα, στο πρώτο απόσπασμα ο συγγραφέας προβάλλει την έννοια και την αξία της συλλογικότητας και κατ? επέκταση της εθνικής συνείδησης. Επιπλέον, τονίζει ότι η πατρίδα δεν ανήκει μόνο σε αυτούς που διακρίνονται για την πνευματική τους καλλιέργεια, τον πλούτο, τη δύναμη και τα υψηλά αξιώματα, αλλά σε όλους αυτούς που μόχθησαν και έχυσαν τον ιδρώτα τους και το αίμα τους -κυριολεκτικά και μεταφορικά- στα εδάφη της πατρίδας, για να δημιουργήσουν ένα κράτος ελεύθερο όπου οι αρχές της ισότητας και της ισονομίας θα καθόριζαν αποφασιστικά τη φυσιογνωμία του.

    Στο δεύτερο απόσπασμα αναδεικνύεται και υπερτονίζεται, μέσα από την προσπάθεια διαφύλαξης των μνημείων που μαρτυρούν την πορεία της πατρίδας μας ανά τους αιώνες, η ανάγκη για υπεράσπιση και διατήρηση του πολιτισμού και της ιστορίας του τόπου για τον οποίο αγωνίστηκαν με αυτοθυσία οι πρόγονοί μας. Μ? αυτόν τον τρόπο παρουσιάζεται η φιλοπατρία των Ελλήνων, την οποία, ως αξία, οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε στο ακέραιο.

     Στην αντίπερα όχθη, η σκέψη μου με προσγειώνει στο παρόν, όπου ζούμε και δρούμε για ένα καλύτερο μέλλον. Δυστυχώς όμως στη σημερινή εποχή διαπιστώνω την ηθική εξαθλίωση και κατάπτωση της ελληνικής κοινωνίας. Σε αντίθεση με το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες που γέννησε αξίες, όπως η φιλοπατρία και ο αγώνας για τη διαφύλαξη ιδανικών, στη σύγχρονη κοινωνία βλέπω ότι σχεδόν όλα έχουν καταρρεύσει και χαρακτηρίζονται από μια γενικευμένη κρίση αξιών.

   Συχνά διερωτώμαι για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό. Ανάμεσα στα άλλα σκέφτομαι ότι όλα όσα βιώνουμε είναι αποτέλεσμα της στάσης του σύγχρονου ανθρώπου ο οποίος καλλιεργεί το πνεύμα του ατομικισμού και του καταναλωτισμού και περιθωριοποιεί αξίες, ήθη και ιδανικά των οποίων η παρουσία είναι απαραίτητη, προκειμένου να μπορεί καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί να διαγράφουμε μια υγιή πορεία στη ζωή μας.

      Διαβάζοντας, λοιπόν, ποικίλα αναγνώσματα και ακούγοντας πολλά, στις καθημερινές μου επαφές με τους συνανθρώπους μου καταλαβαίνω ότι μόνη λύση και διέξοδος είναι η πνευματική καλλιέργεια και η προβολή ιδανικών και υψηλών προτύπων ηθικής. Κατά συνέπεια, θεωρώ ότι, κάθε φορά που γνωρίζουμε έναν άνθρωπο με αξίες και ηθική, οφείλουμε να μην τον περιφρονούμε αλλά να προσπαθούμε να γίνουμε συνοδοιπόροι και να υιοθετούμε από τη στάση και τον χαρακτήρα του ό,τι ταιριάζει στην προσωπικότητά μας για το καλό το δικό μας αλλά και της κοινωνίας.  

Επιμέλεια: Κατερίνα Στέκα, ΠΕ02